Σήμα κατατεθέν της πόλης της Καστοριάς αλλά και ολόκληρου του νομού είναι η λίμνη Ορεστιάδα. Η ιστορία της πανέμορφης γαλάζιας λίμνης είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με αυτή της πόλης. Η πόλη και οι γύρω περιοχές οικοδομήθηκαν με συγκεκριμένα κριτήρια και το νερό έπαιξε πάντοτε καθοριστικό ρόλο στην εκλογή του χώρου ίδρυσής τους.
Αποτελεί ένα πραγματικό στολίδι για την Καστοριά και όχι μόνο, αφού θεωρείται πως είναι μορφολογικά η ωραιότερη λίμνη της Ελλάδος. Μάλιστα από το 1974, η λίμνη Ορεστιάδα έχει χαρακτηριστεί ως «Μνημείο Έξοχου Φυσικού Κάλλους» από το Υπουργείο Πολιτισμού και η δόμηση στην περίμετρό της είναι ελεγχόμενη.
Επίσης, προστατεύεται και ως καταφύγιο θηραμάτων.

Τα χαρακτηριστικά της λίμνης
Η λίμνη Ορεστιάδα, αποτελεί όπως είπαμε, ένα πολύτιμο θησαυρό για την πόλη και γενικότερα για τον νομό Καστοριάς. Γεωγραφικά εντάσσεται στο οροπέδιο των λιμνών της βορειοδυτικής Μακεδονίας.
Η περίμετρός της φτάνει τα 31χλμ. και η έκτασή της φτάνει τα 26,58 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το μέγιστο βάθος της φθάνει τα 8,30μ. ενώ το μέσο βάθος της τα 4μ.
Ο όγκος του νερού υπολογίζεται ότι αγγίζει τα 100 εκατ. κυβικά μετρά. Το υψόμετρο της μέσης στάθμης της βρίσκεται στα 629,50μ.
Χαρακτηριστικό της είναι η ελλειψοειδή επιφάνειά της η οποία διαιρείται από την ορεινή χερσόνησο του «Βουνού» σε δύο ίσα περίπου μέρη.
Επίσης, παρουσιάζει εκροή προς τον Αλιάκμονα με το φυσικό κανάλι «Γκιόλε» στο στόμιο του οποίου κατασκευάστηκε το 1932 ένα τεχνητό φράγμα με κινητές θυρίδες για να ελέγχεται έτσι η στάθμη της λίμνης.

Γνωριμία με τον υδάτινο κόσμο της λίμνης
Η φυσική λεκάνη της λίμνης, η οποία περικλείεται από βουνά εξαίρετης γεωμορφολογίας, αποτελεί ένα μοναδικό υδροβιότοπο, πολύ σημαντικό για την Καστοριά αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πλούσια πανίδα της λίμνης η οποία αποτελείται από πολλά είδη. Μερικά από αυτά που συναντάμε στην περιοχή είναι η χουλιαρόπαπια, το μπεκατσίνι και ο βουβόκυκνος. Επίσης, συντηρεί και πλούσια ορνιθοπανίδα που περιλαμβάνει και σπάνια απειλούμενα είδη, όπως είναι ο ροδοπελεκάνος, το λαγγώνα, ο αργυροπελεκάνος, η χαλκόκοτα, ο χηνοπρίστης, ο καλαμόκρικος, η βαλτόπαπια, ο αργυροτσικνιάς, ο μουστακογλάρονος κ.α. Από τα διερχόμενα είδη ξεχωρίζουν η σταχτόχηνα, η πρασινκεφαλόπαπια και ο ασημόγλαρος. Η λίμνη αποτελεί έναν υδροβιότοπο μεγάλης σημασίας για τα υδρόβια αλλά και για τα αρπακτικά πουλιά, καθώς χρησιμεύει ως τόπος αναπαραγωγής, διατροφής και διαχείμασης για πολλά είδη.

Και φυσικά στη λίμνη υπάρχουν πολλών ειδών ψάρια. Με την αλιεία ασχολείται ένας σημαντικός αριθμός κατοίκων της πόλης και των γύρω χωριών.
Μερικά από τα είδη των ψαριών που αφθονούσαν στη λίμνη μέχρι και πριν από λίγα χρόνια είναι τα γριβάδια, οι γουλιανοί, οι πλατύκες, τα τσιρόνια, οι χρίσκοι, οι κέφαλοι, τα χέλια, τα πρικιά, τα γλίνια, οι τούρνες και οι πεταλούδες. Το ψάρεμα επιτρέπεται σχεδόν σε όλη τη διάρκεια το έτους, εκτός από την περίοδο της αναπαραγωγής των ψαριών.

Παρόλα αυτά πρέπει να επισημάνουμε ότι τα τελευταία οι επιβλαβείς για το περιβάλλον ρυθμοί ανάπτυξης έπληξαν και την οικολογική ισορροπία της λίμνης, η οποία μολύνθηκε από αστικά λύματα, λιπάσματα και στερεά απόβλητα.
Όμως από το 1990, με τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού στο αποχετευτικό σύστημα της πόλης έγινε ένα μεγάλο βήμα για την εξυγίανση και τη σωτηρία της λίμνης. Υπάρχουν ακόμη κάποια προβλήματα με τις προσχώσεις των παραλίμνιων περιοχών, από τα διάφορα ρέματα που εκβάλλουν.
Σύμφωνα με τις έρευνες και τις μελέτες των ειδικών, αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, η λίμνη βραχυπρόθεσμα θα χωριστεί σε δυο μέρη.

Γύρω από τις ακτές της λίμνης έχουν κατασκευαστεί αρκετές πλατείες και πάρκα. Ο επισκέπτης της Καστοριάς μπορεί να περπατήσει κατά μήκος της λίμνης πάνω στα γραφικά πλακόστρωτα μονοπάτια και να θαυμάσει την μοναδική ομορφιά της λίμνης, όλες τις εποχές του χρόνου. Κάθε στιγμή η λίμνη αλλάζει όψη. Το γαλάζιο της φόντο σε κάθε αχτίνα του ήλιου και σε κάθε λάμψη των αστεριών γεμίζει με χρώματα και σχέδια ονειρεμένα.
Απολαύστε την μαγεία της φύσης, αποτυπώνοντας τη στιγμή για πάντα στο φωτογραφικό φακό σας.